Roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie są roszczeniami majątkowymi, ulegają zatem przedawnieniu. Termin przedawnienia zgodnie z art. 819 § 1 kodeksu cywilnego wynosi 3 lata. Bieg przedawnienia rozpoczyna się w dniu, w którym miało miejsce zdarzenie objęte ubezpieczeniem.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 marca 2006 r., sygn. akt II CSK 123/05: ,,Przepisy k.c. dotyczące przedawnienia roszczeń wobec formy ubezpieczeniowej zawierają normy bezwzględnie obowiązujące. Oznacza to, że ustalenia stron co do początku biegu terminu różniące się od regulacji k.c. są nieważne.”
Gdy termin przedawnienia określony w ustawie upłynie zakład ubezpieczeń może skutecznie odmówić wypłaty odszkodowania.
Wspomniany powyżej 3- letni termin jest zasadą generalną, od której kodeks cywilny przewiduje pewne wyjątki. Termin 3-letni dotyczy umów ubezpieczenia mienia (ubezpieczenie domu, ubezpieczenie autocasco), ubezpieczenie na życie, czy też ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków. Ustawowym wyjątkiem jest ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC). Stanowi o tym art. 819 § 3 kodeksu cywilnego: ,,w wypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym lub wynikłą z niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania.
Kwestią przedawnienia roszczeń o odszkodowanie i zadośćuczynienie zajmowały się sądy powszechne.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 lipca 2016 r., sygn. akt I ACa 127/16: ,,Roszczenie poszkodowanego do ubezpieczyciela o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przedawnia się z upływem terminu przewidzianego dla tego roszczenia w przepisach o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym. Początku biegu terminu przedawnienia wobec zakładu ubezpieczeń nie wyznacza chwila dowiedzenia się o zawarciu przez odpowiedzialnego za szkodę umowy ubezpieczenia. W myśl art. 819 § 3 k.c. roszczenie wobec ubezpieczyciela przedawnia się z upływem 3 lat, od chwili, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i jej sprawcy.”
Zgodnie z art 4421 § 1 kodeksu cywilnego: ,,Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.”
Gdyby jednak szkoda była wynikiem zbrodni lub występku przedawnia się po upływie lat 20 od dnia popełnienia przestępstwa. Bez względu na to kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.
Bieg przedawnienia przerywa się na zasadach ogólnych wskazanych w kodeksie cywilnym. Zagadnienia te uregulowane zostały w art. 123 kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim bieg przedawnienia przerywa się: przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje; przez wszczęcie mediacji.
