Dzisiejszy artykuł traktować będzie o różnicach w wyborze gwarancji i rękojmi, a także będzie odpowiedzią na zasadnicze pytanie: czym te instytucje właściwie się róznią i czy można je stosować zamiennie?
Na samym wstępie omówię pokrótce instytucję rękojmi za wady fizyczne produktu. Produkt ma wadę, jeśli:
- nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia (np. telefon nie „dzwoni”, prawidłowo nie odbiera przychodzących połączeń itp.)
- nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór (np. telewizor miał mieć nagłośnienie dolby surround, a okazuje się, że taki system nagłośnienia w tv zamontowany po prostu nie został, zegarek elektroniczny nie jest wodoodporny itp.)
- nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia.
Idziesz do sklepu, kupujesz telewizor, po miesiącu się psuje. Dzwonisz do sprzedawcy (często jest to elektroniczny supermarket), a ten informuje Cię, że pieniędzy Ci za sprzęt nie odda, a przedmiot może naprawić. Czy masz prawo odmówić naprawy sprzętu?
Generalnie przysługuje Tobie prawo do odstąpienia od umowy bądź obniżki ceny za kupiony sprzęt, ale przy pierwszej usterce sprzętu nie możesz odmówić naprawy sprzętu przez sprzedawcę.
Jak podkreślił w wyroku z 7.01.2000 r. Sąd Najwyższy, naprawa, która nie osiągnęła skutku usunięcia wady rzeczy, nie jest w ogóle traktowana jako naprawa (I CSK 399/08).
Co ważne, kupujący może wyznaczyć sprzedawcy odpowiedni termin, w którym ten powinien wadę usunąć lub rzecz wymienić. Termin odpowiedni to najkrótszy termin, w którym sprzedawca przy zachowaniu należytej staranności wymaganej w stosunkach danego rodzaju jest w stanie wadę usunąć. Jako radca prawny radzę Państwu pisemnie wyznaczać termin do naprawy – jego przekroczenie będzie mogło skutkować tym, że będziecie mogli skutecznie odstąpić od umowy i uzyskać zwrot pieniędzy za wadliwy produkt, bez konieczności czasochłonnej jego naprawy. Oczywiście, termin musi być terminem przyjętym w sposób rozsądny i spotykany zwyczajowo w tego typu naprawach.
Pamiętaj, że jeśli Twój telewizor/telefon/tablet i inny sprzęt RTC/AGD popsuje się po raz kolejny, wtedy już nic nie stoi na przeszkodzie, by niezwłocznie odstąpić od umowy. Nie jesteście wtedy obligowani do przyjmowania stanowiska sprzedawcy, że ten nie odda pieniędzy, a zajmie się kolejny raz naprawą. Takie stanowisko to naruszenie praw konsumenckich.
Druga kwestia to rozróżnienie instytucji rękojmi za wady fizyczne od instytucji dokumentu gwarancyjnego. Zapamiętaj, że gwarancję możesz, ale wcale nie musisz otrzymać od producenta nabywanego produktu. To jest tak naprawdę dobra wola producenta. Pamiętaj także, że uprawnienia gwarancyjne służą Tobie wobec producenta, a nie sprzedawcy produktu (np. hipermarketu elektronicznego). Kolejna kwestia warta uwagi to okoliczność, że posiadanie gwarancji wcale nie uniemożliwia Tobie korzystania z rękojmi za wady fizyczne! Przy posiadaniu gwarancji, bez problemu możesz korzystać z rękojmi i stosowanie rękojmi nie wyłącza późniejszego stosowania zapisów gwarancji. O tym, na wybór jakich uprawnień się zdecydujesz będzie miał wpływ przede wszystkim treść dokumentu gwarancyjnego, która wcale nie musi być korzystniejsza od zapisów regulowanej przepisami rękojmi za wady fizyczne.
Termin na realizację uprawnień z rękojmi wynosi 2 lata od daty wydania towaru, jeśli w tym czasie sprzedawca stwierdzi istnienie wady. Stwierdzenie wady po upływie dwóch lat od wydania towaru zwalnia sprzedawcę od dalszej odpowiedzialności za wadę. W szczególnych wypadkach w przypadku rzeczy ruchomych, uprawnienia z rękojmi mogą wygasać po upływie 1 roku od nabycia produktu.
Termin na realizację zapisów gwarancji jest różny i wynika z treści samego dokumentu gwarancyjnego. Może być kilkudniowy, jak i wieloletni: często sprzedawcy za dodatkowe wynagrodzenia oferują przedłużenie obowiązywania gwarancji ponad okres 5 lat od daty wydania produktu.
Co w tej sytuacji warto wybrać: rękojmię czy gwarancję. Wszystko tak naprawdę zależy od zapisów gwarancji (czy jest korzystniejsza dla nabywcy, jak dochodzi do naprawy produktu, czy jest to gwarancja „door to door” czy też nie itp.).
W razie dodatkowych pytań, Kancelaria Radcy Prawnego Dawid Rzeski świadczy pomoc w zakresie obsługi spraw dotyczących realizacji uprawnień z rękojmi czy też uprawnień gwarancyjnych z tytułu nabycia wadliwego produktu.
