Zbliża się zima a wraz z nią mróz i opady śniegu. Ileż to razy zdarzyło nam się poślizgnąć czy też przewrócić na chodniku. Co zrobić w przypadku, gdy złamiemy kończynę? Od kogo ubiegać się odszkodowania? Kto zobowiązany jest do odśnieżania chodnika?
Kwestie te uregulowane zostały w ustawie z 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zgodnie z art.5 ust.1 pkt 4 właściciele nieruchomości zobowiązani są do uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż ich nieruchomości. Jak wskazuje przytoczony artykuł chodnikiem jest wydzielona część drogi publicznej, służąca dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości.
Za nieprzestrzeganie obowiązku utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości grozi kara grzywny do 1.500 zł lub kara nagany.
Natomiast w przypadku, gdy na chodniku dopuszczony jest płatny postój lub parkowanie pojazdów wówczas obowiązek ten przechodzi na gminę.
Jak wynika z powyższego w sytuacji, gdy na nieuprzątniętym chodniku dojdzie do złamania kończyny można ubiegać się o odszkodowanie. Jeśli wypadek zdarzy się na chodniku przylegającym do nieruchomości o odszkodowanie występujemy do jej właściciela, zaś w przypadku gdy na chodniku możliwy jest płatny postój bądź parkowanie pojazdów- do gminy.
Istotnym jest, że to na osobie poszkodowanej zgodnie z art. 6 KC ciąży obowiązek udowodnienia faktu. W związku z czym osoba ta musi udowodnić, że we wskazanym przez nią miejscu i czasie, w wyniku zaniedbania właściciela doszło do wypadku. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 23 marca 2017, sygn. akt I ACa 1252/16 orzekł, iż ,,Odpowiedzialność wynikająca z art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy z 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie jest odpowiedzialnością absolutną i nie jest oparta na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność ta oparta jest na art. 415 k.c. Odpowiedzialność z ww. przepisu opiera się na zasadzie winy, a więc działanie sprawcy szkody musi być zawinione. Może ono polegać na podjęciu określonego działania, jak i na jego zaniechaniu. Do powstania odpowiedzialności deliktowej konieczne jest kumulatywne spełnienie trzech jej przesłanek, a mianowicie: zdarzenia szkodzącego polegającego na zawinionym działaniu lub zaniechaniu, powstanie szkody, istnienie związku przyczynowego pomiędzy zdarzeniem a szkodą”.
Warto więc na miejscu zdarzenia zrobić kilka fotografii, które stanowiłyby dowód tego jak wyglądał chodnik w czasie, gdy doszło do wypadku. Dowodem mogą być zeznania świadków, dlatego konieczne jest by poprosić ich o dane osobowe. Oczywiście niezbędna będzie również dokumentacja medyczna.
Jak stanowi art. 415 działanie sprawcy musi być zawinione. Czy więc możemy mówić o winie w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości wywiązuje się ze swojego obowiązku, a śnieg pada nieprzerwanie? Nad tą kwestią pochylił się Sąd Najwyższy, który w wyroku z dnia 26 lipca 2016 r. sygn. akt III CSK 356/16, orzekł iż: ,,W warunkach odwilży w okresie zimy, w nocy, w czasie opadu atmosferycznego nie sposób oczekiwać od właściciela nieruchomości przylegającej do chodnika, aby w sposób nieprzerwany, permanentny zapewniał uprzątnięcie błota, śniegu i lodu. Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach nie określają częstotliwości wykonywania tych czynności. Właściciel nieruchomości dochowa więc należytej staranności w tym względzie, jeśli czynności te były przez niego rzeczywiście wykonywane w sposób periodyczny, choć efekt tych czynności nie był trwały.”
Oprócz odszkodowania możemy dochodzić także zwrotu kosztów poniesionych na leczenie oraz rehabilitacje. Ważne jest przedstawienie rachunków, m.in. na lekarstwa.
Czy gmina odpowiedzialna jest za nadzorowanie wykonywania obowiązku z art.5 ust.1 pkt 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminie?
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 24 listopada 2017 r. ,,gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z nieuprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości w razie nienależytego sprawowania nadzoru nad wykonywaniem przez właściciela obowiązku uprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż ich nieruchomości.”
