Obowiązkiem alimentacyjnym jest obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
31 maja ubiegłego roku weszły w życie nowe przepisy związane z egzekwowaniem świadczeń alimentacyjnych.
W kodeksie karnym zdefiniowane zostało pojęcie niealimentacji jako uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego określanego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem, albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące.
Jak wynika z powyższego, by można było mówić o przestępstwie wszystkie wymienione przesłanki muszą być spełnione kumulatywnie.
Przykład:
Sąd orzekł na rzecz małoletniego alimenty w wysokości 500 zł miesięcznie, jego rodzic od 5 miesięcy nie wypełnia ciążącego na nim obowiązku. W takim przypadku rodzic popełnia przestępstwo z art. 209 kk.
Jakie kary grożą za przestępstwo niealimentacji?
Są to następujące kary:
-
kara grzywy,
-
kara ograniczenia wolności,
-
kara pozbawienia wolności do 1 roku.
Kara pozbawienia wolności może być orzeczona na okres 2 lat, jeżeli osoba, na której ciąży obowiązek alimentacyjny poprzez uchylanie się od jego wypełniania naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
Czym są podstawowe potrzeby życiowe?
W ustawie powyższe pojęcie nie zostało zdefiniowane, jednakowoż sądy powszechne pochylały się nad tą kwestią. W wyroku z dnia 16 marca 2016 r., sygn. akt II AKa 7/16 Sąd Apelacyjny we Wrocławiu orzekł, iż: ,,zakres pojęcia ,,podstawowe potrzeby życiowe” użytego w art. 209 § 1 k.k. wyznaczają warunki społeczne, poziom rozwoju gospodarczego, technologicznego, stan świadomości społecznej. Im wyższy jest stopień rozwoju społeczeństwa, przeciętny poziom życia, tym większe i bardziej zróżnicowane są potrzeby uznawane powszechnie za podstawowe”.
Ściganie przestępstwa niealimentacji odbywa się na wniosek:
-
osoby pokrzywdzonej,
-
organu pomocy społecznej,
-
organu, który podejmuje działania względem dłużnika alimentacyjnego.
Gdyby pokrzywdzonemu zostało przyznane świadczenie rodzinne lub pieniężne w sytuacji, gdy egzekucja alimentów jet bezskuteczna wówczas ściganie niniejszego przestępstwa następuje z urzędu.
Gdy sprawca, który został już przesłuchany w charakterze podejrzanego przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania zapłaci w całości zaległe alimenty, to nie podlega on karze.
Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli sprawca, który poprzez niewypełnianie obowiązku alimentacyjnego naraża na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych w terminie do 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego w całości pokryje zaległe alimenty. Chyba, że wina jaką ponosi sprawca oraz społeczna szkodliwość czynu sprzeciwiają się temu, by od wymierzenia kary odstąpić.
