Czym jest zachowek i komu przysługuje?
Instytucja zachowku służy ochronie interesów majątkowych najbliższych członków rodziny spadkodawcy wymienionych w art.991 § 1 k.c., przez zapewnienie im, niezależnie od woli spadkodawcy a nawet wbrew jego woli, roszczenia pieniężnego odpowiadającego określonemu w powołanym przepisie ułamkowi wartości ich udziału w spadku, który by im przypadał przy dziedziczeniu ustawowym. Obliczenie zachowku następuje na podstawie wartości spadku ustalonej według cen z daty orzekania o roszczeniu z tego tytułu. (Wyrok SN z dnia 13 czerwca 2013 r., sygn. akt. V CSK 385/12).
Zgodnie z art. 991 KC uprawnionymi do zachowku są: zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
Zgodnie z art. 991 KC uprawnionymi do zachowku są: zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy.
W przypadku, gdy:
- uprawniony jest trwale niezdolny do pracy, albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni- 2/3 wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym;
w innych przypadkach- ½ wartości tego udziału.
Zachowek nie przysługuje:
- osobom, które na podstawie przepisów prawa spadkowego, traktowane są jako osoby, które nie dożyły otwarcia spadku, tzn. które zrzekły się dziedziczenia, osoby, które uznane zostały za niegodne lub odrzuciły spadek, który przysługiwał im z mocy ustawy;
- osoby, które zostały wydziedziczone w testamencie;
- małżonkowi spadkodawcy, jeżeli został on wyłączony od dziedziczenia na podstawie art. 940 k.c.: małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione).
Czym jest substrat zachowku?
Substrat zachowku jest to czysta wartość spadku.
Jak ją obliczyć?
- od aktywów spadku (mają wartość materialną) odlicza się długi spadkowe (m.in. kredyty jakie zaciągnął spadkodawca); do długów nie zalicza się zapisów zwykłych (przez zapis spadkobierca obowiązany zostaje do spełnienia konkretnego świadczenia majątkowego na rzecz wskazanej osoby) oraz poleceń (zobowiązanie do określonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem),
- dolicza się także wszystkie darowizny dokonane przez spadkodawcę.