Obwinionym jest osoba, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenie.
Odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten tylko, kto popełnia czyn społecznie szkodliwy, zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia pod groźbą kary aresztu, ograniczenia wolności, grzywny do 5000 złotych lub nagany.
Nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.
Postępowanie nakazowe:
Sąd na posiedzeniu może wydać wyrok nakazowy w sprawach o wykroczenie, w których wystarczające jest wymierzenie nagany, grzywny albo kary ograniczenia wolności. Sąd orzeka bez udziału stron.
Orzekanie może nastąpić, jeżeli okoliczności czynu i wina obwinionego nie budzą wątpliwości. Wydając wyrok nakazowy, sąd uznaje za ujawnione dowody dołączone do wniosku o ukaranie.
Od wyroku nakazowego przysługuje sprzeciw, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wyroku.
Wniesienie sprzeciwu powoduje, że wyrok nakazowy traci moc i sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach ogólnych.
Sąd w razie stwierdzenia, że obwiniony czynu nie popełnił bądź też czyn jego nie zawiera znamion wykroczenia, po rozpoczęciu przewodu sądowego wydaje wyrok uniewinniający, chyba że sprawca był w chwili czynu niepoczytalny. Podstawą prawną tego rozwiązania jest art. 62 § 3 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Oznacza to, że w w/w sytuacjach Sąd nie może umorzyć postępowania.